Jump to content

ဒေါက်တာဘဒ္ဒန္တဉာဏိဿရ

ဝီကီးပီးဒီးယား က
ဒေါက်တာဘဒ္ဒန္တဉာဏိဿရ
ကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓသာသနာပြုဆရာတော်
ဘာသာဗုဒ္ဓဘာသာ
ဘာသာအုပ်စုထေရဝါဒ
ကျောင်းတိုက်ကုသိနာရုံမြန်မာကျောင်း
ဘွဲ့တံဆိပ်
ကျော်ကြားမှုတရားဟောခြင်း၊ သာသနာနန့် လူမှုအကျိုးပြုလုပ်ငန်းတိ
အခြားနာမည်တိ
  • ကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓသာသနာပြု ရခိုင်ဆရာတော်ကြီး
  • ကုသိနာရုံမြန်မာကျောင်းဆရာတော်
ပုဂ္ဂိုလ်ရီးရာ
နိုင်ငံသား/လူမျိုးမြန်မာနိုင်ငံရခိုင်
မွီးဖွား (1936-11-10) ၁၀ နိုဗင်ဘာလ၊ ၁၉၃၆ (အသက် ၈၉)
ရခိုင်ပြည်နယ်မင်းပြားမြိုနယ်ဇီးပင်ကြီးကျေးရွာ
ကွယ်လွန်31-10-2025
အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ယူပီပြည်နယ်၊ Lucknow မြို့
မိဘဦးမောင်ကျော်သူ၊ ဒေါ်ဝင်းမြဦး
ရာထူး တာဝန်
ဌာနကုသိနာရုံမြန်မာကျောင်း
ဂုဏ်ဒြပ်အဓိပတိ

ဆရာတော်ကြီးဒေါက်တာဘဒ္ဒန္တဉာဏိဿရစွာ အိန္ဒိယနိုင်ငံမာ ဘာသာမဲ့နန့် ဘာသာခြားလူပေါင်းများစွာကို ဗုဒ္ဓဘာသာအဖြစ်သို့ သွတ်သွင်းနိုင်ခရေ သာသနာပြုပုဂ္ဂိုလ်ကြီးဖြစ်ပါရေ။ ယင်းအပြင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ဗုဒ္ဓဂယာရှိ မဟာဗောဓိစေတီတော်မြတ်ကြီး ထိန်းသိမ်းရီးကော်မတီကို ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခပြီးကေ ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌအဖြစ်နန့် ဆယ်နှစ်တိုင်တိုင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရွက်ခခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရားသျှင် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မှုရေ ကုသိနာရုံဟိ မဟာပရိနိဗ္ဗာနရုပ်ပွားတော်မြတ်ကြီးနန့် ကျောင်းတော်မြတ်ကြီးကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခခြင်း၊ ကုသိနာရုံမာ အခက်အခဲအမျိုးမျိုးကြားက ရွှေတိဂုံပုံစံတူ မဟာသုခံဒချမ်းသာကြီးစေတီတော် အား တည်ထားပူဇော်နိုင်ခခြင်းအစဟိရေ များစွာသော သာသနာပြု လုပ်ငန်းတိကို လုပ်ဆောင်ခပါရေ။

ဆရာတော်ကြီးဒေါက်တာဘဒ္ဒန္တဉာဏိဿရစွာ ရခိုင်ပြည်၊ မင်းပြားမြို့နယ်၊ ဇီးပင်ကြီးကျေးရွာဇာတိဖြစ်ပါရေ။ ခမည်းတော် ဦးမောင်ကျော်သူနန့် မယ်တော် ဒေါ်ဝင်းမြဦးက ၁၂၉၈ ခုနှစ်၊ တန်းဆောင်မုန်း လဆုတ် ၁၃ ရက်နိ၊ ခရစ်သက္ကရာဇ် ၁၉၃၆ ခုနှစ်၊ နိုဗင်ဘာလ ၁ဝ ရက်နိမာ ဖွားမြင်ခပါရေ။။ ယပြီးနောက် သက်တော် ၁၄ နှစ်မာ ဇီးပင်ကြီးကျေးရွာ ဓမ္မရက္ခိတကျောင်းတိုက်မာ ဥပဇ္ဈယ်ပြုပနာ မောင်သျှင်အဖြစ်သို့ ရောက်ဟိခပါရေ။။ သက်တော် ၁၆ နှစ်အရွယ်မာ ရန်ကုန်ဟိ မင်္ဂလာရာမပါဠိတက္ကသိုလ်မာ ပရိယတ္တိစာပီတိဆည်းပူးသင်ကြားပြီးကေ ဝချေတန်း၊ အငယ်တန်း၊ အလတ်တန်း၊ အကြီးတန်းနန့် ဓမ္မာစရိယတန်းကို အောင်မြင်ခပါရေ။ သက်တော် ၂၆ နှစ် ရဟန်းပျိုဘဝအရွယ်မာ အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ သာသနာပြုစီလွှတ်ဖို့ ဆရာတော်ကြီးတိ၏ ရွီးချယ်ခြင်းကိုခံရပြီးကေ အိန္ဒိယသို့ ရောက်ဟိခပါရေ။။ ဆရာတော်ကြီးစွာ ကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓသာသနာပြု ဆရာတော်တစ်ပါးဖြစ်လာပြီးကေ ဒေါက်တာဘဒ္ဒန္တဉာဏိဿရ၊ အဘိဓဇမဟာရဋ္ဌဂုရု၊ အဘိဓဇအဂ္ဂမဟာသဒ္ဓမ္မဇောတိက၊ အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ၊ အဂ္ဂမဟာသဒ္ဓမ္မဇောတိကဓဇအစဟိရေ ဘွဲ့တော်တိလေ့ ရဟိ ထားသူဖြစ်ပါရေ။။ ယင်းချင့်တိအပြင် ဆရာတော်ကြီးစွာ ဘာသာရီးနန့်ဆိုင်ရေ ကျမ်း(၅) ကျမ်း ပြုစုခပြီးကေ ကိုရီးယားနိုင်ငံ၊ အင်္ဂလန်နိုင်ငံ၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံနန့် ဘင်္ဂလားဒေရှ့်နိုင်ငံရိုက ဘွဲ့ပေါင်း (၂ဝ)ကျော် ရဟိခကြောင်းလေ့ သိရပါရေ။ ဆရာတော်ကြီးစွာ ပြီးခရေ ၂ဝ၂၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမာ မြန်မာအစိုးရက ချီးမြှင့်ရေ အဘိဓဇမဟာရဋ္ဌဂုရုဘွဲ့ကို ရဟိခရေအတွက် အိန္ဒိယနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီးအပါအဝင် အိန္ဒိယနိုင်ငံဟိ ဗုဒ္ဓဘာသာအဖွဲ့အစည်းနန့် နိုင်ငံတကာရို့က ထပ်မံဂုဏ်ပြုချီးမြှင့်ခြင်းကိုလည်း ခံခရပါရေ။

ဆြာတော်စွာ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ကုသိနာရုံ မြန်မာကျောင်းတိုက်၌ စာသင်သားရဟန်း၊ မောင်သျှင်ရို့အား နိဝါ၊ ညဝါ ပရိယတ္တိစာပီတိကို သင်ကြားပို့ချတော်မူခကြောင်း၊ ယင်းအပြင် (က) ဓမ္မပဒ (ဟိန္ဒီ၊ အင်္ဂလိပ်)၊ (ခ) ကထိန်အကြောင်း သိကောင်း စရာ (နီပါလီ)၊ (ဂ) မဇ္ဈိမဒေသ သာသနာပြု အတွိအကြုံတိ (၁)၊ (ဃ) မဇ္ဈိမဒေသ သာသနာပြုအတွိအကြုံတိ (၂)၊ (င) ကိုရီးယားနိုင်ငံ သာသနာပြု အတွိအကြုံ စရေကျမ်းရို့ကို ရီးသားပြုစုခကြောင်း သိရရေ။[]

သာသနာရီးဆောင်ရွက်ချက်များ

[တီးဖြတ်ပါ | အရင်းအမြစ်ကိုတီးဖြတ်ပါ]

ဆြာတော်စွာအိန္ဒိယနိုင်ငံပရဒေသီသံဃနာယကအဖွဲ့ စတင်ဖွဲ့စည်းစဉ်ကပင် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌဆြာတော်အဖြစ် ချေတိကောင်း၊ ၂၀၂၅ ခုနှစ်မာ ပြန်ပနာဖွဲ့စည်းရေ ပရဒေသီသံဃနာယကအဖွဲ့၏ ဥက္ကဋ္ဌဆြာတော်အဖြစ်ချေတိကောင်း၊ ကုသိနာရုံဘုရားဂေါပကအဖွဲ့၏ ဩဝါဒါစရိယဆြာတော်အဖြစ်ချေတိကောင်း၊ ၁၉၈၈ ခုနှစ်မှစပြီးကေ ကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓဘာသာအသင်းကြီးတွင် အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်အဖြစ်ချေတိကောင်း ဆောင်ရွက်ခကြောင်း၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ယူပီပြည်နယ်တွင်ဘုရားကျောင်း၊ စာသင်ခန်းမတိစွာရို့ကိုဆောက်လုပ်လှူဒါန်းခကြောင်း၊ ဗုဒ္ဓဘာသာနန့်ဆိုင်သော နိုင်ငံတိုင်းအစည်းအဝီးတိကိုယ်လည်း တက်ရောက်ခကြောင်း၊ ဗုဒ္ဓယိုင်ကျေးမှုစာပီတိကို နှစ်စိုင်သင်တန်းသား/သူတိအား ပို့ချသင်ကြားပေးခြင်း၊ ရဟန်းခံရှင်ပြုအလှူတော်သာလီစွတိကျင်းပပေးခြင်း၊ ဘာသာရီးဟောပြောပွဲတိဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ပြည်တွင်းပြည်ပ ပရဟိတလုပ်ငန်းတိစွာရို့ကို ဆောင်ရွက်ခရေ။[]

ယင်းနောက် ဗုဒ္ဓမြတ်စွာသာသနာတော်အကျိုးကိုထက်သန်သောဝီရိယရို့နန့် သယ်ပိုးဆောင်ရွက်တော်မူသော၊ သာသနဓုရာဝဟဂုဏ်၊ အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတလဒ္ဓလဉ္ဆနဂုဏ်၊ ရတ္တညူမဟာ နာယကဂုဏ်၊ ပိဋကတ္တယဆေကဂုဏ်၊ လဇ္ဇီပေသလသိက္ခာကာမဂုဏ် အစဟိစွာရို့နန့်ပြည့်စုံတော်မူသော ဆြာတော်ဒေါက်တာဘဒ္ဒန္တ ဉာဏိဿရကို ၁၉၉၃ ခုနှစ်(၁၃၅၄ ခုနှစ်) တွင် အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိဘွဲ့ကိုယ်လည်းသော့၊ ၂၀၀၅ ခုနှစ် (၁၃၆၆ ခုနှစ်) တွင် အဂ္ဂမဟာ သဒ္ဓမ္မဇောတိကဓဇဘွဲ့ကို လေ့ကောင်း၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ် (၁၃၇၇ခုနှစ်)တွင် အဘိဓဇ အဂ္ဂမဟာသဒ္ဓမ္မဇောတိကဘွဲ့ကို လေ့ကောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ် (၁၃၈၂ ခုနှစ်)တွင် အဘိဓဇမဟာရဋ္ဌဂုရုဘွဲ့ကို လေ့ကောင်း နိုင်ငံတော်မှ ဆက်ကပ်လှူဒါန်းခကြောင်း သိရရေ။

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ယူပီပြည်နယ်၊ မြတ်စွာဘုရားသျှင် မဟာပရိနိဗ္ဗာန် ပြုတော်မှုရေ ကုသိန္နာရုံဟိကုသိန္နာရုံမြန်မာကျောင်းတိုက်မာ သီတင်းသုံးကာ သာသနာပြုတော်မူလို့ဟိနီရေ ကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓသာသနာပြုဆရာတော် ရခိုင်ဆရာတော်ကြီး ဒေါက်တာဘဒ္ဒန္တဉာဏိဿရစွာ အဆုတ်ရောဂါနန့် ပျံလွန်တော်မူလားပါရေ။ ဆရာတော်ကြီးဒေါက်တာဘဒ္ဒန္တဉာဏိဿရစွာ ယူပီပြည်နယ်၊ Lucknow မြို့ဟိ Medanta ဆီးရုံမာ ဆီးကုသမှုခံယူစဉ် ဂနိ အောက်တိုဘာ ၃၁ ရက်၊ မိုးသောက်ဖက် ၅ နာရီခန့်က ဘဝနတ်ထံ ပျံလွန်တော်မူလားပါရေ။ ပျံလွန်တော်မူချိန်မာ သက်တော်(၉၀)ဟိယာ ဖြစ်ပါရေ၊ ဆရာတော်ဘုရားကြီး ဂုပိုင် ပျံလွန်တော်မူလားခြင်းစွာ ပြည်ပ သာသနာပြုရီးမာ ဆုံးရှုံးမှုတစ်ခုဖြစ်ရေအတွက် ယူကြုံးမရ ဖြစ်မိရေဟုလည်း ဦးစန္ဒြမဏိကျောင်းသားတိ သာရီးနာရီးအသင်း(အိန္ဒိယ)က ၃၁ ရက်နိမာ ဝမ်းနည်းကြောင်းသဝဏ်လွှာတစ်စောင် ထုတ်ပြန်ထားပါရေ။[]

  1. https://news-eleven.com/article/307310
  2. https://news-eleven.com/article/307310
  3. https://burmese.narinjara.com/news/detail/690435ff8fe3fedca40e0747?fbclid=IwY2xjawNxG_hleHRuA2FlbQIxMABicmlkETFJSzNJbTRXWHdPak4xamZoAR51fw8jKMjpzMk7rlMeSKigsic7Dw1OrRzxkEav7WAlW1DonXo6PL2hH3--Og_aem_hCPoFiJl0W63mLWjenXEGw